روز جهانی ترجمه فرخنده باد!
روز جهانی ترجمه، روزی برای بزرگداشت مترجمانی که میتوانند به حضور نویسندگان فارسیزبان در پهنه جهانی کمک کنند
و انسان هستی گرفت،
در رنگها و نژادهای مختلف،
در قبیلهها و تیرههای گوناگون،
و هر یک با زبانی خاص.
و آنچه زمینه شناخت اقوام گوناگون با وجود همۀ اختلافات زبانی را فراهم آورد، توانایی برقراری ارتباط به واسطۀ کار مترجمان بود و زبان مهمترین ابزار این ارتباط شد.
و در اهمیت خطیر بودن شغلشان همین بس که بدون وجود مترجمان، هیچ زبان مشترکی برای بیان دشواریها و دستاوردهای بشری وجود نداشت؛ همۀ آثار ادبی و علمی جهان فقط برای مردم یک قوم یا کشور قابل استفاده بود و دانش چنین پیشرفت نمیکرد.
روز سیام سپتامبر به عنوان روز جهانی ترجمه International Translation Day نامیده شده است تا تأکیدی باشد بر اهمیت شغلی که از مهمترین ابزارهای جهانیشدن محسوب می_ شود. فدراسیون جهانی ترجمه از سال 1935 این روز را به یادبود اولین مترجم انجیل جشن میگرفت، اما 38 سال طول کشید تا در سال 1991 این فدراسیون پی به اهمیت کار مترجمان برد و این روز را به عنوان گرامیداشت شأن و منزلت مترجمان گرامی داشت.
از صحبتهای فراوان در ذکر ویژگیهای مترجمان همین بس که “نایدا” میگوید: “کسی که نتواند اثر قابل ملاحظهای بنویسد، بعید است بتواند اثر قابل ملاحظهای ترجمه کند. یک مترجم خوب کسی است که به واژگان جان میبخشد.”
از شیرینی و لذت ترجمه درست و اصولی که بگذریم، گاهی نامترجمان با برداشت نادرست و ترجمههای شتابزده ویرانههایی را به جا میگذارند که هیچگاه رنگ آبادی به خود نمیگیرند. همان نامترجمانی که با ترجمه اشتباه در درک یک مفهوم موجب مرگ 7.000 قربانی آنی و 100.000 قربانی دیگر در هیروشیما و ناکازاکی شدند، همان نامترجمانی که با برداشت اشتباه موجب روابط تیره و تار روسیه و آمریکا شدند و موارد دیگر.
ترجمه مهارتی است که مترجمان برای کسب آن سختیهای بسیاری را متحمل میشوند، سختیهایی که برای آنها لذتبخش است. شیرینی ترجمۀ یک اثر فاخر ادبی به زبان مادری یا از زبان مادری به زبانهای دیگر آن قدر دلانگیز است که در وصف نمیگنجد.
“سامانه دکتر کاما” به اعتبار دارا بودن مترجمان و ویراستاران توانمند، در ترجمه یا ویرایش کتابها و مقالههای بسیاری به نویسندگان یاری رسانده است و رسالت خود میداند که این راه را برای ارائه هر چه بهتر ترجمههای دقیق و جذاب تا رسیدن به هدف بزرگ حضور ادبیات فارسی، یافتههای علمی و معرفی شرکتهای برتر ایرانی در جهان ادامه دهد. جا دارد از مترجمان و ویراستارانی که با ما همکاری دارند و با ترجمههای دقیق موجب سربلندی دکتر کاما شدهاند سپاسگزاری کنم.
در پایان، فهرست رکوردداران ترجمه را ملاحظه کنید. بیشک کتابهای آسمانی به بیشترین زبانها ترجمه شدهاند ولی رتبههای بعدی تا سال 2020 به شرح زیر است. امیدوارم روزی برسد که داستانهای فارسی هم در این جدول جایگاه خوبی داشته باشند:
عنوان کتاب | تعداد زبانهایی که کتاب ترجمه شده است |
شاهزاده کوچولو | 300 زبان |
ماجراهای پینوکیو | 260 زبان |
آلیس در سرزمین عجایب | 174 زبان |
داستانهای هانس کریستین اندرسن | 160 زبان |
دن کیشوت | 145 زبان |
استریکس | 116 زبان |
ماجراهای تَن تَن | 115 زبان |
هری پاتر | 80 زبان |
کان تیکی | 70 زبان |
پی پی جوراب بلند | 70 زبان |